De energietransitie is in volle gang en ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Veel partijen zijn zoekende naar hun koers en positie in deze veranderlijke omgeving. Berenschot voert veel onderzoeken en adviesopdrachten uit om daarbij te ondersteunen. Dit levert veel inzichten op, die we jaarlijks met u delen. In 2023 is het tijd om daadwerkelijk keuzes te gaan maken. Ook rondom dit thema houden we u graag op de hoogte. Dit is inzicht 1.
Maak keuzes op basis van feiten en cijfers, ook op lokaal niveau.
Het Rijk heeft tussendoelen gesteld voor de klimaatambitie in 2030: streven naar 60% reductie in de uitstoot van broeikasgassen om zeker te stellen dat de uitstoot met minimaal 55% daalt ten opzichte van 1990. Begin 2023 worden in dit kader de deelopgaven vastgesteld voor de sectoren gebouwde omgeving, mobiliteit, elektriciteit, industrie, landbouw en landgebruik. Voor sommige sectoren geldt dat er meer dan 55% - 60% reductie gerealiseerd moet worden, omdat het in deze sectoren ‘eenvoudiger’ of ‘goedkoper’ is om minder broeikasgassen uit te stoten dan in andere sectoren. Berenschot is een van de partijen die adviseert over het additionele beleid om deze deelopgaven te behalen.
Regionaal en lokaal
De uitwerking van de klimaatopgave wordt echter in belangrijke mate op het regionale en lokale niveau belegd (bij provincies en gemeenten). De landelijke en sectorale doelen dienen dan ook vertaald te worden naar dit niveau. Ook voor een gemeente geldt namelijk dat het eenvoudig(er) is om de uitstoot omlaag te brengen in sector A dan in sector B. Voor gemeenten met veel landbouw (met naar verwachting een lager dan gemiddeld reductiedoel) geldt bijvoorbeeld een lagere gemiddelde reductieopgave dan voor gemeenten met veel industrie (met naar verwachting een hoger dan gemiddeld reductiedoel). De structuur van een gemeente heeft dus grote invloed op de reductieopgave voor de korte termijn (2030).
Routekaart
Berenschot heeft medio 2022 de Regionale CO2-routekaart ontwikkeld. Deze tool berekent de broeikasgastuitstoot van elke gemeente en provincie in 1990, de huidige uitstoot (2020), en de verwachte uitstoot in 2030 (prognose op basis van de PBL KEV, RES, TVW en lokaal maatwerk). Deze informatie was tot dan toe niet op dit niveau beschikbaar.
De regionale CO2-routekaart geeft inzicht in de uitstoot van de eigen gemeente (zie de figuur bij deze post) en dient als middel om bestuurlijke keuzes te maken. Deze feiten en cijfers helpen om te bepalen welke maatregelen en beleid lokale overheden het beste kunnen treffen om de uitstoot van broeikasgassen zo effectief mogelijk terug te dringen. Het maakt zichtbaar hoe groot de resterende opgave is en welke keuzevrijheid er is om klimaatdoelen te behalen.
Draagvlak
Voor het maken van keuzes die op draagvlak kunnen rekenen, is een objectieve en heldere onderbouwing een essentieel aspect. Wij zien dat dit overheden helpt om gerichter en effectiever het klimaatbeleid vorm te geven en ook dat het bijdraagt aan de benodigde acceptatie van lokale interventies door inwoners en de gemeenteraad.