In 2023 zijn alarmerende klimaatrecords gebroken. Bovendien schieten nationale klimaatplannen tekort om de wereldwijde temperatuurstijging tot 1,5 graden Celsius te beperken: zonder drastische veranderingen wordt opwarming van 3,0 graden eind deze eeuw werkelijkheid. Belangrijke oorzaak voor de continue opwarming van de aarde is het prijsverschil tussen groene alternatieven en fossiel grijs. Uit onze berekening blijkt echter dat de kosten van een EU-brede CO2-reductie van 90 procent in 2040 2,6 tot 5,8% van het Europese bbp bedragen. Vergeleken met de negatieve maatschappelijke effecten die optreden bij een 3,0 graden warmere aarde is dit naar verhouding zeer beperkt. We roepen eurocommissaris Hoekstra dan ook op om tijdens de COP28 het voortouw te nemen om die kloof te dichten en andere landen daarin mee te nemen.
Financiële uitdagingen en onderzoeksdoel
Technologische vooruitgang heeft de aanzienlijke kloof tussen grijze fossiele brandstoffen en groenere alternatieven nog niet gedicht. Om een beter beeld te krijgen van wat de kosten van de Europese klimaattransitie voor 2040 betekenen, hebben we een analyse uitgevoerd. In deze analyse hebben we gekeken naar zowel de onrendabele top (verschil groen en grijs), de kosten van nieuwe infrastructuur als kosten gerelateerd aan vervroegd afschrijven van het huidige fossiele productiepark.
Resultaten en aanbevelingen
Uit de resultaten blijkt dat de jaarlijkse kosten voor de EU27 tussen 1,2 en 2,8% van het bbp liggen om de CO2-eq-emissies met 58% te verminderen in 2030 (dit percentage is geadviseerd door de EU Wetenschappelijke Raad voor Klimaatverandering). Deze kosten stijgen tot jaarlijks 2,6-5,8% van het bbp als we het aangekondigde doel van 90% reductie in 2040 als uitgangspunt nemen. Hoewel dit een aanzienlijke bijdrage van de samenleving vraagt, zijn deze transitiekosten waarschijnlijk fors lager dan de maatschappelijke kosten (denk aan schade aan de economie en een toenemend aantal klimaatvluchtelingen) die het gevolg zijn van de opwarming van de aarde.
COP28
Tegengaan van klimaatverandering is een gezamenlijke opgave. Nederland en Europa kunnen – samen met andere welvarende landen – het voortouw nemen, maar bredere samenwerking is nodig. Daarom roepen wij alle landen op om tijdens de aankomende COP28 samen te werken om de 'prijskloof' tussen groen en grijs te overbruggen. In ons paper doen we hiervoor enkele concrete voorstellen. Belangrijkste hiervan is dat eurocommissaris van Klimaat Wopke Hoekstra aan andere wereldleiders het commitment afgeeft dat Europa vanaf nu jaarlijks 4% van het Europees bbp gaat uitgeven aan de transitie; andere landen kunnen zich hier nadien bij aansluiten. Een gezamenlijke inspanning is cruciaal om de uitdagingen die de transitie nu nog in de weg staan aan te gaan en de wereldwijde doelen van het Parijsakkoord te verwezenlijken.
