Hyperloop in een nieuw mobiliteitssysteem | Berenschot

De CO2-uitstoot van transport stijgt, een onwenselijke trend gezien de klimaatdoelstellingen. Daarnaast neemt de aandacht voor een duurzame leefomgeving toe en blijkt de groei van de luchtvaart begrensd. Ontwikkelingen in huidige modaliteiten zorgen al lange tijd niet altijd meer voor een afname in reistijd. Sterker nog: naar sommige bestemmingen zijn treinreizigers nu langer onderweg dan in de jaren 50 van de vorige eeuw. Daarom is het volgens Fien van Aken en Maarten Kurstjens van Delft Hyperloop – een studententeam van de TU Delft dat meedoet aan een wereldwijde hyperloop-wedstrijd waarin een hyperloop-prototype wordt gebouwd – tijd voor een nieuwe modaliteit.

Waarom zou hyperloop een welkome toevoeging zijn aan andere toekomstige duurzame vervoersmiddelen, zoals elektrisch vliegen? Volgens Delft Hyperloop is hyperloop vooral voor bestemmingen op middellange afstand beter geschikt dan vliegen of de trein, die teveel uitstoot veroorzaken of te langzaam zijn. Omdat een hyperloop-station in een urbane setting kan worden gerealiseerd – zoals treinstations nu al – hoeft een reiziger niet eerst naar een vliegveld ver buiten de stad te reizen. Het eerste en laatste gedeelte van een reis (de zogenaamde first and last mile) worden zo veel tijdsefficiënter. Bovendien kan de hyperloop een aanvulling vormen op bestaande modaliteiten, omdat de vraag naar vervoer in de komende jaren sterk zal toenemen en capaciteit op deze modaliteiten steeds vaker een beperking zal gaan vormen.

Met een integraal Europees hyperloop-netwerk zijn regio’s die ver van elkaar vandaan liggen beter verbonden. Daardoor wordt het mogelijk om in de ene regio te wonen en in een andere te werken: met een vergelijkbare reistijd kunnen forenzen uit een groter gebied aanreizen. Dit kan problemen rond verstedelijking, zoals hoge huizenprijzen of gebrek aan arbeidskrachten in hoogstedelijke gebieden, helpen oplossen. Hetzelfde geldt voor toerisme en de negatieve effecten van de (hyper)bereikbaarheid van populaire vakantiesteden.

De implementatie van een hyperloop-verbinding kent verschillende obstakels. Zo lijkt het moeilijk een solide businesscase te bouwen voor de hyperloop, zeker omdat deze in een brownfield gerealiseerd moet worden: dit vraagt hoge initiële investeringen in nieuwe infrastructuur die bij andere modaliteiten al aanwezig is, en daar moet in een businesscase rekening mee worden gehouden. Bovendien hebben deze modaliteiten al een plek in het huidige mobiliteitssysteem.

Naast verregaande planuitwerking is er daarom een groot maatschappelijk én politiek draagvlak nodig om deze plannen ook daadwerkelijk te verwezenlijken. Hierom wordt er op verschillende plekken in Europa gewerkt aan pilots die op kleine schaal en met relatief beperkte investeringen kunnen aantonen dat de technologie werkt en zo dit draagvlak kunnen creëren. Eén in het oog springend voorbeeld hiervan is een initiatief om op de Olympische Spelen in Italië in 2026 een werkende hyperloop-verbinding te realiseren.

Nu de technische maakbaarheid steeds minder een onzekerheid is, blijft de maatschappelijke behoefte en daadkracht om deze aan te wenden essentieel. In aanloop naar de European Hyperloop Week, een internationaal jaarlijks event met als onderdeel een competitie tussen studententeams – heeft Delft Hyperloop daarom niet alleen een technische benadering van een hyperloop-implementatie gedaan, maar ook de socio-economische onderdelen van een hyperloop-netwerk onderzocht. Hiermee beweegt de discussie over hyperloop zich langzaam vanuit het technische naar het sociale domein, waarbij vervoer en mobiliteit steeds meer hand in hand gaan met de woningbouwopgave, de gevolgen van verstedelijking op de leefbaarheid van regio’s en verduurzaming van energiegebruik. Dat lijkt ook in een pan-Europese ontwikkeling van hyperloop en de beleidsbepaling een steeds relevantere ontwikkeling te worden.