Leerstoel duurzame inzetbaarheid | Berenschot artikel

Annet de Lange: 'Al sinds 1999 is het overheidsbeleid erop gericht om werkenden langer te laten doorwerken. Maatregelen als de afschaffing van de VUT en de verhoging van de pensioenleeftijd hebben ertoe geleid dat de loopbaan van werkenden in korte tijd met tien jaar is toegenomen! Waar we voorheen al rond ons 57e met de VUT konden, mogen we nu doorwerken tot ruim 67 jaar. En het eind is nog niet in zicht. Daar komt bij dat door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen het werk zelf ook voortdurend verandert. Dat vergt nogal wat van het aanpassingsvermogen van zowel de werkenden als de werkgevers op de arbeidsmarkt.'

Annet de Lange: 'De vorige leerstoel richtte zich vooral op duurzaam ouder worden op het werk. Maar dat is, gezien de ontwikkelingen van de laatste jaren, te beperkt. Ouderen moeten langer doorwerken en hun werk verandert razendsnel. Dat is één aspect. Maar ook de arbeidsmarkt verandert. Werkgevers hebben tegenwoordig te maken met een enorme krapte op de arbeidsmarkt en tegelijk merk je dat overal de werkdruk enorm is toegenomen. Werkgevers willen hun werknemers, ouderen én jongeren, graag binnenboord houden. En ook de overheid heeft er belang bij dat zowel ouderen als jongeren duurzaam inzetbaar blijven. En dat hoeft niet per se binnen hetzelfde bedrijf te zijn. Om dat te bereiken zijn er verschillende interventies mogelijk, op verschillende niveaus, en met andere typen betrokken stakeholders. Van micro- tot en met macro-gerichte interventies. De titel duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt past dan ook beter bij waar de maatschappij behoefte aan heeft en past ook beter bij het onderzoek dat wij de komende jaren gaan doen.'

Annet de Lange: 'De afgelopen jaren deden we onderzoek naar succesvol ouder worden op het werk. Dan kijk je naar de wisselwerking tussen werknemer, werk en werkgever. Human resources management speelt daar een belangrijke rol bij. Als je kijkt naar duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, spelen dezelfde onderwerpen een rol, maar óók bredere maatschappelijke ontwikkelingen, zoals regelgeving, personeelsschaarste, technologische ontwikkelingen of sociale ontwikkelingen, regionale en landelijke samenwerking tussen werkgevers om het werk betekenisvol te kunnen blijven organiseren. De doelstelling van de nieuwe leerstoel luidt dan ook: bijdragen aan de duurzame inzetbaarheid van werkenden op de arbeidsmarkt door het ontwerpen, implementeren en evalueren van interventies op microniveau ( richting medewerker), op mesoniveau (richting team en leiderschap) en op macroniveau (richting organisatie en andere stakeholders).

Je kunt vier soorten interventies onderscheiden. Interventies gericht op ontwikkeling, waarbij je werkenden helpt dóór te groeien. Dan zijn er interventies gericht op het behoud van inzetbaarheid, door bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden aan te passen, flexibele werktijden, meer thuis werken. Een derde soort interventies richten zich op werkenden die niet meer op hun huidige niveau kunnen blijven functioneren. Hoe kun je hen alternatief werk bezorgen? En tot slot zijn er interventies gericht op het benutten van bestaande ervaring, kennis en kunde. Denk aan horizontale baanverandering, taakverrijking of het starten van een tweede loopbaan. Mede door het onderzoek in het kader van de vorige leerstoel weten we al veel over dit soort interventies en het effect ervan. Maar we weten veel minder over de wisselwerking tussen interventies op micro- meso- en macroniveau en de invloed van die wisselwerking op de duurzame inzetbaarheid van verschillende groepen werkenden. Dat is iets waar we de komende jaren meer aandacht aan gaan besteden.'

Annet de Lange: 'Bij Berenschot werken ruim 400 consultants, adviseurs en onderzoekers die organisaties ondersteunen bij het oplossen van complexe personeelsvraagstukken. De adviseurs werken adviezen uit binnen complexe interventieprogramma’s met verschillende typen stakeholders en interventies. Deze leerstoel kan belangrijke nieuwe kennis creëren zodat zij hun adviezen nog meer kunnen baseren op wetenschappelijk onderzoek (evidence-based). Tegelijkertijd kunnen data uit de projecten van Berenschot weer worden geanalyseerd en vertaald naar wetenschappelijke kennis. We willen dus betekenisvolle bruggen slaan tussen wetenschap en bedrijfsleven.'

Annet de Lange (1977) promoveerde in 2005 cum laude bij de Radboud Universiteit. Na onderzoeksaanstellingen bij verschillende universiteiten werd ze in 2013 aangesteld als lector Human resources Management bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), een functie die ze vanaf 2018 combineerde met het bijzonder hoogleraarschap Succesvol ouder worden op het werk bij de Open Universiteit. Sinds 2022 is ze in dienst bij Berenschot als Senior managing Consultant. Annet de Lange is gasthoogleraar aan zowel de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit van Stavanger als de NTNU, faculteit Psychologie, Trondheim in Noorwegen. Haar onderzoek richt zich op psychologische mechanismen die bijdragen aan duurzame inzetbaarheid op het werk, zoals werkvermogen, motivatie, competenties en zelfmanagement. Ze schreef (als co-acteur) meerdere boeken op het terrein van human resource management waaronder Een leven lang inzetbaar: werk- en handboek duurzame inzetbaarheid, Omdat het kan!, handvaten voor een inclusieve Arbeidsmarkt en Fit for the Future, toekomstbestendig HRM beleid.

De leerstoel: 'Duurzame inzetbaarheid op de Arbeidsmarkt: de rol van multi-niveau en multi-stakeholder interventies' is ingesteld door Berenschot B.V. en ondergebracht bij de faculteit Psychologie (vakgroep Arbeids- en Organisatiepsychologie) van de Open Universiteit. De leerstoel is het vervolg op de eerdere leerstoel 'Succesvol ouder worden op het werk: de rol van duurzame inzetbaarheid en zelfmanagement' die van 2018 tot 2022 door de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) is gefinancierd en vanaf 2022 door de Berenschot Groep. De leerstoel heeft een omvang van 0.2 fte.