Momenteel bevinden wij ons in een economische fase waarin het strategisch omgaan met schaarste de nieuwe focus is voor het management. Schaarste aan energie, grondstoffen, chips, containers, en bovenal schaarste aan competente medewerkers.
Er zijn structurele tekorten, niet alleen aan IT- en cybersecurityspecialisten, maar juist ook aan technisch en operationeel personeel dat de zaak draaiende houdt. In de zorg, op scholen, in het transport, bij de hulpverlening, de serviceorganisatie en op de werkvloer van de fabriek. De beschikbaarheid nu en in de toekomst van ervaren en goed geschoolde medewerkers is dan ook doorslaggevend voor het voortbestaan van organisaties.
Krapte dwingt tot fundamenteler kijken
Deze krapte op de arbeidsmarkt dwingt bedrijven veel fundamenteler te kijken naar de huidige en toekomstige arbeidsbehoefte en eventuele discrepanties daartussen. Met als uitgangspunt dat het benodigde talent niet meer beschikbaar is. Wat betekent dat voor je bedrijfsprocessen, waar ga je versneld digitaliseren, wat kan je nog wel en wat niet meer? Kreeg voorheen de schaarste aan financiering vaak prioriteit in de directiekamers, nu is in vele sectoren de liquiditeit hersteld en de leencapaciteit vergroot. Financiën vormen dan ook niet langer de bottleneck om ambities te realiseren. Nu gaat het erom de continuïteit en daarmee het bestaansrecht van de organisatie te borgen in een permanent krappe arbeidsmarkt. Dit raakt alle stakeholders en dwingt bedrijven tot innovatie. Bedrijven die hier goed mee omgaan, zullen in de toekomst het verschil gaan maken.
Financiën vormen dan ook niet langer de bottleneck om ambities te realiseren.
Kwantificeren essentieel
De kosten van schaarste zijn niet altijd gemakkelijk inzichtelijk te maken. Hoewel veel bedrijven weer goed draaien, moeten velen op dit moment toch ‘nee’ zeggen tegen nieuwe klanten of projecten. Het is strategisch van belang de gemiste opbrengsten en kansen nu en in de toekomst zo goed mogelijk te kwantificeren, bijvoorbeeld met behulp van een scenarioanalyse.
Stappenplan voor strategische keuzes
Het volgende stappenplan helpt bij het kwantificeren:
- Formuleer een heldere strategie en maak keuzes inzichtelijk. In de strategie staat op welke wijze een organisatie haar ambities wil realiseren. Veel bedrijven hanteren hiervoor roadmaps of stappenplannen om doelen en keuzes zichtbaar en haalbaar te maken.
- Zet strategische personeelsplanning boven aan de agenda. Dit is misschien wel de meest vernieuwende exercitie: starten met de vraag of een organisatie wel de mensen in huis heeft om de strategie te realiseren of deze kan aantrekken en vervolgens vasthouden. Zo zal een transporteur bij een dreigend tekort aan chauffeurs moeten nadenken over het onderscheidend vermogen van zijn bedrijf, waar hij het transportproces anders kan invullen of eventueel volledig kan digitaliseren.
- Volg ook bij sourcing de strategie. De behoefte aan specialisten zal verder stijgen, waardoor sourcing een belangrijke rol gaat spelen. De strategische vraag is dan welke specialisten een bedrijf in vaste dienst wil houden en welke het via een inhuurconstructie aan zich bindt. In beide gevallen moet de strategie leidend zijn.
- Vertaal de bedrijfsstrategie in concrete consequenties voor beleid. Bij een groeistrategie is het niet alleen belangrijk om te investeren, er moeten ook voldoende vakmensen beschikbaar zijn om zaken uit te voeren. Hoe ga je bijvoorbeeld als installatiebedrijf om met het tekort aan technisch personeel nu de energietransitie voor de deur staat? Dit onderstreept opnieuw het belang van strategische personeelsplanning.
- Onderscheid je als organisatie. Het is belangrijk om op inspirerende wijze invulling te geven aan het bestaansrecht (de ‘why’) van de organisatie. Volg als bedrijf je eigen koers en wees daar transparant over naar alle stakeholders. Vooral ook naar de medewerkers, de ‘why’ is namelijk medebepalend voor hun keuze om bij een bedrijf te gaan werken. Dus wat wil je als het bedrijf daadwerkelijk betekenen voor de maatschappij en hoe kunnen medewerkers daaraan bijdragen?
- Koester en benut de huidige bezetting. Ervaren, gespecialiseerde medewerkers vormen de ruggengraat van een organisatie. Als zij vertrekken, gaat kennis en ervaring verloren en kunnen cruciale projecten vertraging oplopen. Besef het belang van medewerkers die bereid zijn iedere dag 100% te geven en maak werk van hun ‘employee journey’, bijvoorbeeld door continu leren. Dit bevordert tevens de duurzame inzetbaarheid van deze medewerkers.
Door te kwantificeren krijgt de organisatie inzicht in de noodzaak om actie te ondernemen en kan zij haar toekomstige positie versterken.
Deze blog is in samenwerking met strategy consultant Fred Drukker tot stand gekomen. Meer weten over krapte op de arbeidsmarkt? Bekijk onze themapagina.