De laatste jaren is de manier waarop we tot oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken (ook wel: publieke waarde) komen veranderd als gevolg van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Soms beperkt, soms fundamenteel. Mede dankzij de digitalisering maken overheden de beweging naar een ‘open overheid’ die participatief werkt, transparantie biedt en toegankelijk is voor iedereen.
Er wordt datagedreven gestuurd, informatiegestuurd gewerkt, geanalyseerd met bigdata, gescrumd en geblockchaind. En terecht, al die data en technische mogelijkheden bieden inderdaad veel kansen om te innoveren op bijvoorbeeld het gebied van burgerparticipatie en het realiseren van écht inclusief beleid. Maar levert dit ook publieke waarde op?
Veel gemeenten hebben ambities op het vlak van open overheid, participatie, digitalisering en innovatie. De aandacht gaat daarbij uit naar een overheid die digitaliseert en participeert. Een overheid dus die heel interactief met haar – overigens snel van karakter veranderende – gemeenschap en op basis van maximale informatie vorm geeft aan de publieke ruimte.
Dit leidt tot een drievoudige innovatieopgave:
- Verbeteren van digitalisering, informatievergaring en verwerking. Deze innovaties gaan vaak over data (uitwisseling, verzameling, bundeling, verwerking, analyse) of over het anders vormgeven van communicatie tussen bijvoorbeeld overheid en samenleving.
- Verbeteren van participatie, democratische innovatie en productie van publieke waarde. Deze innovaties betreffen vaak trajecten van gezamenlijk denken (idee-ontwikkeling), besluiten (allocatie van tijd, middelen, geld en/of regels), uitvoering (daadwerkelijke realisatie van oplossingen, fysiek of niet fysiek) en leren (gezamenlijke reflectie en ervaringen delen).
- Verbeteren van de samenhang tussen digitaliserings- en participatieve innovaties. Dit heeft veelal te maken met situaties waarin digitaliseringsmogelijkheden gebruikt worden om participatie te verbeteren (bijvoorbeeld via online platformen) of participatieve mogelijkheden worden gebruikt om digitaliseringsinitiatieven te verbeteren (zoals participatief data verzamelen via een app).
In het whitepaper richten we ons in detail op de puzzel rondom digitalisering en participatie:
- Zonder participatie geen handelingsinformatie, maar kale data
- Participatie als vehikel om via digitalisering publieke waarde te realiseren
- Participatie-innovaties waarbij digitalisering helpt
- Samenhang digitalisering en participatie
- Participatie in relatie tot écht inclusief beleid
