In deze reeks blogs schrijven wij over de ‘why’, ‘how’ en ‘what’ van de Wet open overheid (Woo). De invoering van deze wet past binnen de maatschappelijke roep om een transparantere overheid. De actuele verwachting is dat de Woo medio 2022 in werking zal treden.
In onze blogs belichten we het perspectief van overheidsorganisaties die onder het bereik van de Woo vallen. Hieronder leest u wat de invoering van de Woo betekent voor deze overheidsorganisaties en waarom de wet een frisse wind is door de bestaande informatiehuishouding.
Transparantie van overheidsinformatie krijgt meer en meer aandacht in de politiek en de maatschappij. Met de toeslagenaffaire in het achterhoofd groeit de druk op dienstverlenende overheden om de openheid en toegankelijkheid van informatie te vergroten.
Actief openbaar maken
Om personen in staat te stellen overheidsinformatie op te vragen, bestaat sinds 1992 de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). De Wet open overheid (Woo) is een vervolg op die wet, die in tegenstelling tot zijn voorganger overheidsorganen verplicht om informatie actief openbaar te maken. Met andere woorden, de Woo dwingt organisaties die onder het bereik van deze wet vallen tot een transparante houding, waarbij zij hun informatie open en toegankelijk maken.
Kortere reactietijd
Bovendien is de termijn waarbinnen een bestuursorgaan moet reageren op een informatieverzoek verkort, van vier weken naar twee weken. Dat is ook de reden waarom de wet overheidsorganisaties verplicht maatregelen te treffen voor “het duurzaam toegankelijk maken van de digitale documenten” die het bestuursorgaan “ontvangt, vervaardigt of anderszins onder zich heeft”.
Meerjarenplan
De informatiehuishouding van overheidsorganisaties dient op orde te zijn. Daartoe vereist de Woo van overheidsorganisaties dat zij hiervoor een meerjarenplan opstellen. De invoering van de Woo betekent een langetermijncommitment voor alle overheidsorganisaties. De voorbereiding om te voldoen aan de Woo en daarmee het schrijven van een meerjarenplan, is echter ook een kans voor overheidsorganisaties om hun informatiehuishouding naar een hoger niveau te brengen. De Woo is namelijk niet de enige wet- en regelgeving die toeziet op het rechtmatig, zorgvuldig, doelmatig en doeltreffend gebruik van overheidsinformatie. Zo stellen onder andere de Wet hergebruik overheidsinformatie, de nieuwe Archiefwet en de AVG eisen aan de wijze waarop informatie wordt gecreëerd, opgeslagen en ontsloten.
Nu al aan de slag!
De Woo is daarom een prima gelegenheid om nu al systematisch aan de verbetering van de informatiehuishouding te werken, waarmee een overheidsorganisatie ook aan de eerdergenoemde (lange termijn, wettelijke) verplichtingen voldoet. Dit voorkomt de situatie waarin ambtenaren voor een Wob-verzoek (of straks een Woo-verzoek), door documenten moeten spitten, die eigenlijk al openbaar zouden moeten zijn. Wanneer een overheidsorganisatie de informatiehuishouding goed op orde heeft, kunnen verzoeken sneller ingewilligd en zorgvuldiger uitgevoerd worden. Met de invoering van de Woo in het vooruitzicht is dit dan ook hét moment om als overheidsorganisatie samen met de medewerkers kritisch te kijken naar de inrichting en invulling van de informatiehuishouding.
Benieuwd naar de impact van de Woo op uw organisatie? Neem dan contact op met een van de auteurs. Dit was de eerste blog van ‘why’, ‘how’ en ‘what’ Wet open overheid. In de volgende leest u hoe de overheidsorganisatie de Woo kan invoeren en welke organisatiefactoren daarbij een rol spelen.