Berenschot en Arcadis helpen het ministerie van IenW en de provincies Gelderland, Overijssel en Utrecht bij het ontwikkelen van bouwstenen voor de afweging over en ontwikkeling van beleid voor bodemenergie.
Bodemenergie: vind de balans tussen beschermen en benutten ondergrond
Bodemenergie wordt gezien als een belangrijke techniek om ambities rondom de warmtetransitie te realiseren. Overheden staan voor diverse uitdagingen rondom dit onderwerp en in de praktijk blijkt het niet eenvoudig een eenduidige oplossing te vinden. Niet alleen moet een duurzame oplossing toekomstbestendig en voor de langere termijn zijn, er moet ook een goede balans gevonden worden tussen het beschermen én het benutten van de ondergrond. Reden voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om samen met de provincies Gelderland, Overijssel en Utrecht de mogelijkheden te verkennen om beleid te ontwikkelen om de ontwikkeling van bodemenergie in goede banen te leiden. Berenschot en Arcadis helpen hen bij het ontwikkelen van bouwstenen voor de afweging over en ontwikkeling van beleid voor bodemenergie.
Allemaal zijn we gedreven om een goed eindresultaat te behalen, al zijn er ook genoeg momenten voor een gezonde dosis humor
- Projectmanager, provincie Overijssel
Uitdagingen bodemenergie
Rondom het thema bodemenergie zijn er diverse ontwikkelingen die invloed hebben op het ontwikkelen van beleid. Zo is er een sterke groei aan verschillende soorten bodemenergiesystemen die niet altijd de meest duurzame oplossing zijn en wellicht zorgen voor onnodige perforaties in de ondergrond. Anderzijds zien we dat de drukte in de bodem van grote steden alleen maar toeneemt, moeten grond- en drinkwater beter worden beschermd en is het een uitdaging hoe de toekomstige warmtevraag voorzien moet worden van duurzame warmte. Daarbij speelt mee dat het realiseren van bodemenergie een positieve bijdrage moet leveren aan de energietransitie zonder nadelige gevolgen voor het grond- en drinkwater en het zorgvuldig en duurzaam gebruik van de ondergrond.
Aansluiten bij behoefte en praktijk
Met alle uitdagingen bleek het voor onze opdrachtgevers niet eenvoudig om te bepalen welk resultaat hen zou helpen en voor wie dat resultaat bedoeld is. We zijn dit traject dan ook gestart met het scherpstellen van de scope en de doelgroep. Dit bleek een uitdagende zoektocht, maar een goede basis voor het uitwerken van de inhoudelijke producten. Om te zorgen dat de producten ook echt aansluiten bij de behoefte en de praktijk, is er veel samengewerkt met de opdrachtgevers én is er een klankbordgroep opgericht. Hierin zaten verschillende overheden (gemeenten, provincies en ministeries) en partijen uit het werkveld. In drie goed bezochte werksessies hebben we onze ideeën getoetst en samen met de klankbordgroep de producten aangescherpt.
Kennisdocument en bouwstenen
De intensieve samenwerking met de opdrachtgevers en de klankbordgroep hebben geleid tot een mooi en uitgebreid kennisdocument voor rijk, provincies, gemeenten, initiatiefnemers en projectontwikkelaars. In het document zijn de volgende bouwstenen uitgewerkt:
- Kaarten met ondergrondse potentie bodemenergie vanuit techniek en beleid
- Overige aandachtspunten voor afweging bodemenergie
- Menukaart warmtetechnieken (zowel onder- als bovengronds)
- Instrumentarium voor sturing op bodemenergie
Toelichtend materiaal
Om het gebruik van ons document 'Vier bouwstenen voor afweging en beleid bodemenergie' te vergemakkelijken, hebben we aanvullend materiaal ontwikkeld. Dit helpt je om het document beter te begrijpen en effectief toe te passen in de praktijk.
Videouitleg
In deze een video wordt stap voor stap uitlegt hoe je de vier bouwstenen in de praktijk kunt toepassen. Deze video biedt concrete handvatten om met het document aan de slag te gaan, of je nu werkt aan een kleinschalig project, een grootschalige gebiedsontwikkeling of een beleidsdocument.
Casus Noorderkwartier in Zwolle
We hebben een casus ontwikkeld over het Noorderkwartier in Zwolle. Deze casus laat zien hoe het kennisdocument in de praktijk wordt ingezet. De gemeente Zwolle heeft een plan opgesteld voor de herontwikkeling van het Noorderkwartier. Voor dit project is het essentieel om een effectief energiesysteem te kiezen.
De vier bouwstenen uit het document helpen de gemeente om: Relevante gesprekspartners te identificeren, in een vroeg stadium effectieve gesprekken te organiseren en concrete acties te ondernemen. Met behulp van de bouwstenen kreeg de gemeente een eerste inzicht in de mogelijkheden voor energiesystemen in de inventariserende fase.
