Hogetemperatuur seizoensopslagsystemen maken volledig duurzame warmtenetten mogelijk. Tot die conclusie komen consultants Rutger Bianchi, Anne Koot en Jan Warnaars van Berenschot, een stelling die zij onderbouwen in het gelijknamige whitepaper opgesteld in opdracht van Invest-NL. Daarin bespreken zij de toegevoegde waarde van HT-seizoensopslagsystemen plus de prestatie-indicatoren en toetsing hiervan. Daarnaast wordt een handreiking voor gemeenten gegeven over de te doorlopen stappen in het kader van vergunningverlening.
Seizoensopslagsystemen
Bestaande bouw is complex en kostbaar om te verduurzamen, omdat lagetemperatuurafgifte vergaande ingrepen vergt in de woning. Door de aanleg van warmtenetten op middentemperatuur (circa 70°C) kunnen dergelijke aanpassingen grotendeels vermeden worden. Een van de grootste uitdagingen daarbij is warmtenetten volledig te voorzien van duurzame warmte. In de zomer is er een overschot aan warmte (dat verloren gaat), in de winter al snel een tekort. “Een alternatief voor deze ketels zijn seizoensopslagsystemen, die volledig hernieuwbare warmtenetten mogelijk maken”, betoogt Rutger Bianchi, senior consultant bij Berenschot.
Stuk kansrijker
De afgelopen jaren zijn verschillende HT-warmteopslagsystemen in ontwikkeling, onder andere die van HoCoSto en Ecovat. “Anders dan WKO’s (warmte-koudeopslag; onder de grond tot maximaal 25°C) kunnen dergelijke warmtebuffers hoge temperaturen opslaan. Deze systemen zorgen dat duurzame warmtebronnen, met name aardwarmte, zonnewarmte en thermische energie uit afvalwater een stuk kansrijker worden als hoofdvoorziening van warmtenetten”, aldus Bianchi. “Dit resulteert in bijna 60% minder CO2-emissies in 2030 als gevolg van het overbodig maken van gasgestookte piekketels. En wanneer deze systemen slim gecombineerd worden met hernieuwbare elektriciteit, kan de uitstoot vrijwel tot nul gereduceerd worden.”
Koudwatervrees
Hoewel momenteel verschillende warmteopslagsystemen worden ontwikkeld en geïntroduceerd in de markt, vormt koudwatervrees bij stakeholders een barrière voor opschaling. Omdat deze systemen nieuw zijn en daarom nog weinig toegepast worden, zijn langdurige prestaties nog niet bewezen terwijl de investeringskosten aanzienlijk zijn. Daarom heeft Invest-NL opdracht gegeven handvaten te ontwikkelen voor de beoordeling van warmteopslagsystemen. “Met extern gevalideerde simulaties, ondersteund door monitoring in de praktijk, kunnen de energetische prestaties van warmteopslagsystemen nu al goed getoetst worden, zonder langjarige normeringstrajecten”, aldus Bianchi, die gemeenten adviseert te verkennen of vergunningverlening kan worden opgenomen in het activiteitenbesluit (besluit van de minister op basis waarvan vergunningverlening plaatsvindt.). “Voor aanleg van HT-seizoensopslagsystemen is over het algemeen wel een omgevingsvergunning bouw maar geen omgevingsvergunning milieu nodig. De risico’s voor de bodem zijn namelijk klein, mits een systeem enkel gevuld is met water.”
Invest-NL
Invest-NL is een impact investeerder met het doel Nederland duurzamer en innovatiever te maken. Invest-NL financiert en adviseert innovatieve ondernemers en projecten die bijdragen aan de energietransitie. Invest-NL ziet warmteopslag als relevant en rendabel onderdeel van de warmtetransitie.
