In opdracht van het ministerie van IenW voerde KWR en Berenschot een evaluatie uit naar de regelgeving voor legionellapreventie met als centrale vraag: welke voorschriften zouden op basis van de huidige wetenschappelijke inzichten moeten worden aangepast, en op welke wijze?
In Nederland is wetgeving van kracht om de groei van ziekteverwekkende legionellasoorten in leidingwaterinstallaties te beheersen. Dit wetgevend kader borduurt echter nog altijd voort op inzichten uit 2000. Sinds die tijd is er veel onderzoek gedaan en is de wetenschappelijke visie op de groei van legionella in leidingwaterinstallaties en de effectiviteit van beheersmaatregelen veranderd. Ook zijn er signalen dat de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van de regels onder druk staan. Reden voor het ministerie van IenW om KWR en Berenschot in te schakelen voor een evaluatie, met als centrale vraag: welke voorschriften zouden op basis van de huidige wetenschappelijke inzichten moeten worden aangepast, en op welke wijze?
Drie aandachtspunten
Tijdens het onderzoek kwamen in de huidige regelgeving drie aandachtspunten naar voren. Allereerst is het wetgevend kader voor legionellapreventie in drinkwater-en warmtapwatersystemen zeker niet het enige: ook elders in wet- en regelgeving wordt hiernaar verwezen. Deze versnippering leidt tot onduidelijkheid bij de uitvoerders van het legionellabeleid en tot versnippering van het toezicht. Verder vallen sommige potentiële besmettingshaarden buiten de regelgeving. Ten tweede is het bestaande wetgevend kader weliswaar overzichtelijk in opzet, maar complex in reikwijdte. En tot slot is het voor de overheid niet mogelijk om de NEN1006 (de norm voor veilige en gezonde leidingwaterinstallaties) makkelijk aanpassen, mocht deze een regel bevatten die niet in lijn is met de laatste wetenschappelijke inzichten.
Drie aanbevelingen
Om de doeltreffendheid van de uitvoering van legionellapreventie in drinkwater- en warmtapwatersystemen te versterken, formuleerden we een drietal aanbevelingen. Ten eerste kan het toezicht worden verbeterd en geüniformeerd door als toezichthouders bijvoorbeeld informatie te delen of gezamenlijk controles uit te voeren. Dit maakt het ook voor degenen die onder toezicht staan overzichtelijker en voorspelbaarder. Ten tweede zouden installatiebeheerders, laboratoria, inspecteurs, handhavers en adviseurs door onderling informatie uit te wisselen meer kunnen leren van praktijksituaties, met name over de risicofactoren voor legionellagroei in leidingwatersystemen en over de effectiviteit van legionellabeheer. Ten derde zou een strakker ontwerp van leidingwaterinstallaties, dat herbesmetting in leidingwatersystemen tegengaat, uitkomst kunnen bieden. Bijvoorbeeld door het opzetten van een ‘clean design label’.
Onderzoeksaanpak
Voor de evaluatie bestudeerden en beschreven we recent wetenschappelijk onderzoek en hebben we op basis van de wetenschappelijke analyse aanpassingen in de regelgeving geïdentificeerd. Vervolgens hebben we de gesignaleerde aanpassingen getoetst en de betekenis ervan verdiept in de praktijk. Op basis van alle inzichten hebben we de centrale onderzoeksvraag beantwoord en conclusies en aanbevelingen geformuleerd. Lopende de evaluatie hebben we steeds voortgang, onderzoeksonderwerpen en tussenrapportage en concepteindrapportage besproken met de begeleidingscommissie.
