De gemeente Valkenburg aan de Geul wilde een nieuwe omgevingsvisie opstellen om invulling te geven aan de Omgevingswet. Doel was te komen tot een integrale visie waarin de verbinding wordt gelegd tussen verschillende beleidsdomeinen, zoals ruimte, economie, natuur en het sociaal domein.
Daarnaast moest het document begrijpelijk en aansprekend zijn. Op die manier kan de visie richting geven aan de gemeentelijke organisatie en de samenleving uitnodigen aan de slag te gaan. Op basis van een participatietraject en input vanuit de eigen organisatie had de gemeente al de nodige inzichten verzameld. Berenschot werd gevraagd om de gemeente te helpen om op basis van deze inzichten tot een heldere en bruikbare omgevingsvisie te komen.
Vier leidende principes
Hiertoe formuleerde Berenschot in nauwe samenspraak met de gemeente vier leidende principes. Die luiden als volgt. In 2050 is Valkenburg aan de Geul een duurzame en leefbare gemeente waar:
- een gebalanceerde bevolkingssamenstelling fijn kan wonen, leven, en werken
- de lokale economie en inwoners profiteren van de hoge kwaliteit van toerisme en recreatie
- hoogwaardige natuur, landschap en erfgoed beleefd kunnen worden
- de fysieke leefomgeving is ingericht op de gevolgen van klimaatverandering.
Interactieve sessies
Om deze hoofdambities te concretiseren, zijn naast leidende principes ook ambities op de lange termijn en doelen op de middellange termijn opgesteld. Vervolgens werden voor zes deelgebieden binnen de gemeente de grootste opgaven en ontwikkelingen in kaart gebracht. “In meerdere ambtelijke werksessies zijn we met medewerkers uit de gehele gemeentelijke organisatie aan de slag gegaan om invulling te geven aan de visie”, vertelt Ralph Kohlmann, managing consultant bij Berenschot. “Ook organiseerden we dilemmabesprekingen in het college om te komen tot hoofdambities en leidende principes. En via interactieve informatiesessies was ook de gemeenteraad betrokken bij de totstandkoming van de visie.”
Gezamenlijk product
Deze manier van werken werd gewaardeerd door de gemeente. “De omgevingsvisie is een gezamenlijk product geworden van de collega’s in de gemeente. Collega’s vonden het fijn dat ze betrokken werden en te weten wat er van hen verwacht werd”, zegt de projectleider omgevingsvisie bij de gemeente Valkenburg aan de Geul. “Zo hebben we als gemeente met Berenschot echt samen aan de omgevingsvisie gewerkt. Berenschot bracht daarbij kennis, kunde en creatieve ideeën in om ons voor een kokervisie te behoeden.”
Onderbouwing door beleid
De ontwerp-omgevingsvisie is in maart 2024 ter inzage gelegd en op 7 oktober 2024 door de gemeenteraad vastgesteld. Hiermee heeft de gemeente haar eerste instrument onder de Omgevingswet vastgesteld. “We zijn erg tevreden met de nieuwe omgevingsvisie en kunnen er nu mee aan de slag. Door te toetsen of nieuw beleid in lijn is met de omgevingsvisie, kan de visie dienen als ondersteuning en onderbouwing voor nieuw beleid”, aldus de projectleider.