Het grootschalige elektriciteitsopslagsysteem O-PAC (Ondergrondse Pomp Accumulatie Centrale) kan in 2030 kostendekkend zijn. Tevens kan het systeem een gunstig effect hebben op de productie van duurzame elektriciteit. Dat blijkt uit een economische haalbaarheidsstudie die Berenschot uitvoerde in opdracht van RVO.nl en de topsector Energie.
Aanleiding voor het onderzoek was het feit dat de productie van duurzame elektriciteit uit wind en zon afhankelijk is van het weer en er nog weinig opties bestaan voor grootschalige opslag. Een kunstmatig ondergronds waterreservoir als O-PAC zou een optie kunnen zijn om overschotten aan duurzame elektriciteit op te slaan. Een O-PAC bestaat uit een hoger gelegen bovenreservoir en een lager gelegen onderreservoir. Veel zon of wind betekent veel opwekking van duurzame elektriciteit. Door het grote aanbod op dat moment, daalt de elektriciteitsprijs. De O-PAC pompt dan water naar het bovenreservoir. Bij minder aanbod, stijgt de prijs. Dan kan het water via turbines weer naar beneden stromen om zo elektriciteit op te wekken. Dit verschil tussen goedkope inkoop van stroom en dure verkoop zorgt voor het economisch rendement.
Elkaar aanvullende opslagopties
Uit het onderzoek blijkt dat O-PAC een van de weinige grootschalige opslagtechnologieën is, die in 2030 kostendekkend kan zijn. Ook is het een goedkopere oplossing om dagelijkse elektriciteitsoverschotten te benutten en tekorten af te dekken dan bijvoorbeeld energieconversie en ‑opslag in waterstof. Voor opslag gedurende een langere periode van windstilte en weinig zon, de zogenoemde dunkelflaute, lijkt waterstof een betere optie. Omdat uit de studie tevens naar voren komt dat er behoefte kan zijn aan verschillende opslagtechnieken: naast waterstof bijvoorbeeld ook waterkracht, batterijen en warmteopslag, luidt de aanbeveling om in een ontwikkelings- en stimuleringsprogramma uit te gaan van diverse, elkaar goed aanvullende opslagopties.
De economische haalbaarheidsstudie betrof alleen de economische opbrengsten en financieringsaspecten (ontwikkelingen van de elektriciteitsmarkt en rendementscriteria). Technische elementen, zoals de hoogte van de investeringen en het onderhoud, zijn door O-PAC verstrekt en door Berenschot als gegeven beschouwd. De vraag naar de financiering van het O-PAC-systeem viel buiten de scope van het onderzoek.