Internationale veiligheid is niet vanzelfsprekend. Het evenwicht tussen vreedzame samenwerking en stabiliteit is fragiel – dat weten we in Europa maar al te goed. De aandacht (en defensie-uitgaven) van de Verenigde Staten verschuift van Europa naar China, terwijl Rusland ondertussen steeds meer macht naar zich toe trekt. In het jaarverslag van 2019 noemt de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) cyberspionage door staten als China en Rusland één van de grootste dreigingen voor Nederland.
Een bijkomende dreiging, als gevolg van de coronacrisis, is het risico op vijandige overnames door China. Nederland is volgens de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) een belangrijk doelwit van buitenlandse staten, die focussen op politieke en economische informatie. Zo spioneert China in Nederland om informatie in te winnen over ‘hoogwaardige Nederlandse technologie’. De gevolgen van een Chinese overname van een Nederlands bedrijf in deze sector zullen dan ook zeer ingrijpend zijn.
Om de internationale veiligheid intact te houden, is internationale samenwerking essentieel. Toch hebben landen op defensiegebied nog in grote mate hun eigen prioriteiten, beleid en materiaal. De nationale neiging tot protectionisme en de wil om zelfvoorzienend te blijven, dragen hieraan bij. Een actueel voorbeeld is dat lidstaten ten tijde van de coronacrisis mondkapjes alleen voor hun eigen land produceren en distribueren. Tegelijkertijd laat de coronacrisis zien dat Europese landen juist nu willen samenwerken.
De Europese Unie neemt meer verantwoordelijkheid op het gebied van defensie- en veiligheidsbeleid, en zet steeds meer in op defensiesamenwerking. In 2017 werd het Europees Defensiefonds opgericht om lidstaten te helpen om hun defensie-uitgaven doelmatiger te besteden, de veiligheid van Europese burgers te verhogen en om te investeren in onderzoek en ontwikkeling van defensiemateriaal. De 27 Europese lidstaten kunnen echter de veiligheid aan de buitengrenzen niet in ‘splendid isolation’ garanderen. Naast het Europees Defensiefonds is meer samenwerking nodig: om personeel te werven, op te leiden en te oefenen, en om materieel te ontwikkelen, te kopen en te exploiteren. Het gaat over mensen, onderzoek, productie en onderhoud.
Een dergelijke samenwerking tot een succes maken, vergt mensen, geld en bovenal organiserend vermogen. Berenschot kan u hierin adviseren over de uitgebreide mogelijkheden en kansen van het Europees Defensiefonds voor uw organisatie. Zo helpen wij u om de capaciteiten van partners in kaart te brengen, om zo een effectieve en strategische samenwerking op te zetten. Onze methode voor het opzetten van zulke samenwerkingen is gebaseerd op het Public Value model.
Public Value model
In het Public Value model omschrijft Harvard-hoogleraar Mark Moore de essentie van de werking van publieke organisaties in een netwerkachtige setting. Dit omvat drie samenhangende domeinen:
- Publieke waarde: dat wat u bereikt voor samenleving en gebied, oplossingen voor maatschappelijke opgaven.
- Legitimiteit: de rechtmatigheid van publiek handelen en het draagvlak onder de belangrijke stakeholders.
- Organisatie: de wijze waarop dit is georganiseerd en wordt bestuurd.
Bij een goede invulling en juiste balans tussen deze drie domeinen ontstaat publieke waarde op een effectieve, gelegitimeerde en efficiënte wijze.
Multi-stakeholder benadering
Onze multi-stakeholder benadering biedt u een praktisch kader voor samenwerking van bedrijven, organisaties en instellingen. Deze aanpak is erop gericht kwesties van wederzijds belang aan te pakken, door onder andere de interactieve grens- en sectoroverschrijdende dialoog tussen stakeholders te versterken. Dat stelt u in staat de paradox tussen de internationale noodzaak tot samenwerking en de nationale neiging tot protectionisme te doorbreken.
Daarnaast kunt u door middel van een impactscan voor defensie de zwaktes, bedreigingen, sterktes en kansen van uw organisatie in kaart brengen, om vervolgens samen met andere stakeholders een Europese defensiesamenwerking op te zetten. In een gesprek informeren we u over de kansen van Europese defensiesamenwerking. Op basis van de uitkomsten van de scan bieden we u een advies op maat en ondersteunen we u bij het organiseren van de interne en externe processen om een praktische en effectieve samenwerking op te zetten. Tot slot adviseren we u over het opnemen van het ambitieuze Europese veiligheidsbeleid in uw eigen strategie, en hoe u deze kunt incorporeren in uw organisatie.