Op 18 november jl. heeft de minister van LNV de bevindingen van de evaluatie van de Wet dieren gedeeld in een brief aan de Tweede Kamer. Wij voerden deze evaluatie uit en onderzochten de doeltreffendheid en effectiviteit van de wet. Daarbij is gekeken naar de mate waarin de doelen van de wet worden behaald, in hoeverre deze heeft geleid tot een vereenvoudiging en samenhangend stelsel van regels en de mate waarin de wet effectief kan worden gehandhaafd. Belangrijk aandachtspunt is dat de open normen in de wet kunnen leiden tot onduidelijkheid voor sectorpartijen en handhavende instanties.
Voor de evaluatie voerden we een uitgebreide deskstudie uit en zijn (groeps)interviews afgenomen met vertegenwoordigers van organisaties in de dierlijke keten, de gezelschaps- en hobbydierensector, dierenbeschermingsorganisaties, organisaties van dierenartsen, toezichthoudende instanties, overheid en wetenschappers. Hierbij kwamen vijf thema’s aan de orde:
- Vereenvoudigd en samenhangend stelsel.
- Bescherming van het dier.
- Belangenafweging in het kader van de intrinsieke waarde van het dier.
- Effectiviteit van het toezicht en handhaving.
- Beschermen de regels de mens en het milieu.
“Niet het hele stakeholderveld kon betrokken worden in de interviewronde. Daarom is bewust gekozen om daarna vier zogenaamde verbredingsessies te organiseren. Op deze manier hebben ook niet geïnterviewde organisaties een bijdrage kunnen leveren aan de evaluatie”, verklaart Bram Berkhout, senior managing consultant bij Berenschot. Een onafhankelijke commissie van wetenschappers die het evaluatieonderzoek begeleidde, heeft zich gericht op de onderzoeksmethodiek van de evaluatie.
Beleidsneutraal
De introductie van de Wet dieren had niet als doel had om het beschermingsniveau voor dieren te verhogen. Het doel van de wet was op dit punt beleidsneutraal. Het betekent uitsluitend dat de introductie van de Wet dieren en de onderliggende regelgeving niet gezien werd als het beleidsinstrument hiervoor. Invoering van de Wet dieren was ‘slechts’ gericht op het realiseren van een vijftal beleidsneutrale doelen. Op het realiseren van deze doelen is de doeltreffendheidsanalyse uitgevoerd.
Doel van meer uniformiteit bereikt
In het rapport geven we aan dat wanneer de Wet dieren in 2021 volledig in werking is getreden, er sprake is van een integraal en samenhangend stelsel met overzichtelijke uitvoeringsregeling. “De wet heeft geleid tot meer uniformiteit in definities en manieren van regels stellen in vergelijking met de situatie voor de Wet dieren”, stelt Berkhout. “Belangrijk aandachtspunt is dat de open normen in de wet kunnen leiden tot onduidelijkheid voor sectorpartijen en handhavende instanties.” Daarnaast constateren we dat er veel aanwijzingen zijn dat de wet adequate mogelijkheden biedt om slagvaardig Europese regelgeving uit te voeren of om te zetten. De structuur van de wet is echter nog niet getest door ingrijpende Europeesrechtelijke veranderingen. Tot slot stellen wij dat het doel van de Wet dieren om effectiever werkende inspectie en controlediensten te bewerkstelligen, niet volledig behaald lijkt te zijn.
De Kamerbrief bevat tevens de bevindingen van Bureau Risicobeoordeling & Onderzoek van de NVWA (BuRO), dat op eigen initiatief de wet evalueerde.
