De impact van beleidswijzigingen op administratieve lasten voor zorgaanbieders en zorgmedewerkers wordt structureel onderschat. Bovendien blijken inhoudelijke en financiële afwegingen veel zwaarder te wegen bij de eerste schets van nieuw beleid.
Administratieve lasten worden over het algemeen pas in kaart gebracht nadat besloten is de beleidswijziging door te voeren. Hierdoor is er geen weg meer terug voor een goede afweging van administratieve lasten. De onvolledige informatie leidt tot verkeerde besluiten, het herhaaldelijk doorlopen van de beleidscyclus en meer administratieve lasten. Dit blijkt uit onderzoek dat Berenschot onlangs uitvoerde in opdracht van ActiZ, de branchevereniging van zo’n 400 zorgorganisaties in de ouderenzorg, thuiszorg, revalidatie- & herstelzorg en jeugdgezondheidszorg.
Twee actuele cases
In het onderzoek beantwoordde Berenschot een tweetal hoofdvragen vanuit ActiZ. Ten eerste welke invloed beleidswijzigingen hebben op de administratieve lasten bij zorgaanbieders en welke mechanismen daaraan ten grondslag liggen. Dit werd uitgewerkt voor twee recente beleidswijzigingen, te weten overheveling behandeling en het scheiden van wonen en zorg. Daarnaast onderzocht Berenschot waar en hoe administratieve lasten ontstaan in het proces tussen beleidsvoornemen en daadwerkelijk uitvoering van beleidswijziging. ‘Onze bevindingen zijn echter nadrukkelijk opgesteld in algemene zin, zodat de impact breder dan deze twee beleidswijzigingen kan worden beschouwd’, stelt George Braam, managing consultant bij Berenschot.
Aanbevelingen
Tijdens het onderzoek voerde Berenschot een documentstudie en werden diverse betrokken actoren geïnterviewd aan de hand van de fasen binnen de beleidscyclus: agendavorming, besluitvorming, beleidsuitvoering en beleidsevaluatie. De conceptrapportage, getoetst bij de geïnterviewden en besproken met het Ministerie van VWS, omvatte verder een vijftal aanbevelingen voor ActiZ om administratieve lasten in de toekomst zo veel mogelijk te beperken:
- Vergroot bewustzijn van de impact van administratieve lasten bij beleidsmakers.
- Zorg dat de proceseigenaar administratieve lasten op de agenda houdt.
- Maak de echte businesscase en neem daarin ook de financiële effecten van administratieve lasten op lange termijn mee.
- Doe een praktijktoets en betrek zorgmedewerkers hierbij.
- Accordeer nieuw beleid pas na inventarisatie van de administratieve lasten.
