De jaarlijkse Benchmark Gemeenten die Berenschot dit najaar voor de 22ste keer uitvoert, gaat terug naar zijn roots: inzicht geven in de formatie die nodig en passend is voor de betreffende gemeente. Tegelijkertijd wordt het aantal gemeentelijke taken dat meeloopt in de benchmark uitgebreid van ruim honderd naar meer dan tweehonderd. Daarmee krijgen gemeenten nog preciezer inzichtelijk waar zij qua formatie verschillen ten opzichte van de referentiegroep en kunnen zij hierop acteren in lijn met hun taken, situatie en ambitie.
Aanleiding voor vernieuwing van de benchmark was de toenemende behoefte bij gemeenten om inzicht te krijgen in de formatie, rekening houdend met hun uitvoeringskosten, takenpakket, kenmerken en opgaven. “Hiervoor hebben we per domein onderzocht welke formatie nodig is bij kleine en grote gemeenten om zo’n scherp beeld te schetsen”, zegt Bahamin Khossravi, senior managing consultant bij Berenschot en programmaleider benchmarking. “Gemeenten weten daardoor exact op welke taken ze hoger of lager zitten qua formatie in vergelijking met de referentiegroep. En of dat strookt met hun ambitie en opgaven. Zo niet, dan helpt de benchmark een stip op de horizon te zetten qua gewenste formatie.”
Nauwkeuriger referentie
Tegelijkertijd is het aantal taken dat Berenschot bij gemeenten in kaart brengt, uitgebreid van 126 naar 226. “Daarmee sluiten we aan bij recente ontwikkelingen. De afgelopen jaren hebben gemeenten immers steeds meer nieuwe taken gekregen. Denk aan business intelligence, uitvoering beschermd wonen, energietransitie en Wet inburgering”, stelt Khossravi. “Nieuw is ook dat we nu meer werklastbepalende kenmerken meenemen in de benchmark. Daarmee krijgen gemeenten een steeds nauwkeuriger referentie.”
Door de uitvoeringskosten inzichtelijk te maken, zijn we in staat om over alle aspecten van de bedrijfsvoering uitspraken te doen en ontstaat een zuivere vergelijking - Bahamin Khossravi
Zuivere vergelijking
Al sinds de decentralisatie van taken naar gemeenten in 2015 worden bij de Benchmark Gemeenten ook de uitvoeringskosten meegenomen. “Doordat gemeenten diverse taken gingen uitbesteden, werden ze steeds minder vergelijkbaar. Door de uitvoeringskosten inzichtelijk te maken, zijn we in staat om over alle aspecten van de bedrijfsvoering uitspraken te doen en ontstaat een zuivere vergelijking”, verklaart Khossravi. Sinds die tijd ondersteunt Berenschot gemeenten eveneens bij het uitvoeren van de benchmark. “Wij houden gesprekken met managers, nemen de begroting door, labelen taken, wat gemeenten veel tijd scheelt. Ook voorkom je zo dat verschillende interpretaties van begrippen de uitkomst beïnvloeden. Die ondersteuning voorzag in een grote behoefte, gemeenten schreven zich massaal in.”
Validatie uitkomsten
Eveneens onveranderd is de validatie van de uitkomsten. Khossravi: “Niemand gaat zo diep in op gemeenten, dat kan ook alleen als je dat vak al twintig jaar doet en continu vernieuwt in samenspraak met gemeenten. De vernieuwde Benchmark Gemeenten verschaft gemeenten nog gedetailleerdere informatie over de verschillen in formatie ten aanzien van referentiegemeenten. Op basis daarvan zijn ze niet alleen in staat indien nodig hun formatie in lijn te brengen met hun ambitie, de uitkomsten dienen ook ter onderbouwing ervan richting college en gemeenteraad.”
De nieuwe ronde van de Benchmark Gemeenten van Berenschot gaat dit najaar van start. Voor die tijd ontvangen gemeenten een uitnodiging voor deelname.