Op 28 maart 2023 vond bij Berenschot een event plaats over datagedreven werken. Zo’n dertig bezoekers bespraken daar de kansen en risico’s van deze nieuwe manier van werken. Niet onbelangrijk, nu overheden steeds vaker gebruik maken van data-analyse, algoritmen en het combineren van databronnen. Met het inzetten van data en nieuwe technologieën willen ze maatschappelijke opgaven beter, sneller en gerichter aanpakken.
Regelmatige check
Berenschot-adviseurs Wubbo Wierenga en Wouter Verbeek trapten af met een presentatie over het inrichten van een passende governance voor algoritmetoepassingen. Belangrijk is daarbij niet alleen naar het algoritme zelf te kijken, maar naar de gehele toepassing: van de gebruikte databronnen tot en met (onverwachte) impact die het algoritme veroorzaakt. Wieringa: “Sluit daarbij aan bij de eigen governancestructuren. Algoritmes zijn niet heel anders dan andere processen binnen de organisatie.” Daarnaast moet de governance voor een algoritmetoepassing meebewegen met de levenscyclus van een algoritme. In dat kader dient regelmatig gecheckt te worden of een algoritmetoepassing nog democratisch, juridisch en maatschappelijk gelegitimeerd is en of het waardegebaseerde risicobeheersplan nog steeds up-to-date is.
Positief én lastig
Daarna vertelde collega Robin Buijs hoe je ramingen maakt en waar je dan op moet letten. Daarbij kwamen onderwerpen als cross-validation uitgebreid aan bod. Ook lichtte Buijs toe aan welke eisen ramingen en modellen voor overheden moeten voldoen. Voorspelkwaliteit is belangrijk, maar slechts één van de criteria, stelde hij. Een veelgehoorde vraag tijdens de pauze – ‘hoe krijg ik de organisatie mee bij datagedreven werken’ – kwam aan bod tijdens de presentatie van Frederique Spannenburg en Wouter Reijngoud (beiden Berenschot). Zij behandelden hoe je een verandering doorvoert in je organisatie, met daarbij aandacht voor de bovenstroom (de formele kant van de verandering), maar ook voor de onderstroom: de onbewuste neiging van iedereen om . Hoe speel je daar op in? “Betrek mensen uit verschillende lagen van de organisatie bij het waarom van de verandering”, adviseert Reijngoud. Spannenburg vult aan: “Een veelgemaakte fout bij verandering is dat het veel te positief wordt gemaakt. Probeer aandacht te hebben voor het feit dat het ook iets lastigs kan zijn.”
Kritische blik
Ter afsluiting van het event vond een paneldiscussie plaats met Rudi Turksema (Algemene Rekenkamer), Mark Vermeer (ministerie van BZK), Lieke Stroucken (provincie Utrecht) en Lisa de Graaf (Berenschot). Zij constateerden allereerst dat overheden de afgelopen jaren wel kritischer zijn gaan kijken naar het gebruik van algoritmes en datagedreven technologieën. “De belangrijkste ontwikkelingen binnen dit domein is zelfbeschikking over je eigen data. Meer grip krijgen op wat er met je data gebeurt. En daarnaast investeren in uitleg hoe AI tot een antwoord komt, zodat je daar transparant over kunt zijn”, aldus Vermeer. De grote uitdaging is en blijft om iedereen in de organisatie, ook degenen die niet in een IT- of datateam zitten, bewust te maken van de voordelen en de risico’s van datagedreven werken. Na afloop van de paneldiscussie was het tijd voor een gezellige borrel om onderling ervaringen uit te wisselen.
Hebt u vragen over datagedreven werken? Neem dan vrijblijvend contact op.