Gisteren ontmoetten onderwijs, overheid en arbeidsmarkt elkaar bij Berenschot tijdens het event ‘Samen bruggen bouwen: inclusieve overstap van onderwijs naar arbeidsmarkt'. We sloten dit af met het uitreiken van de Bridge of Fame Award. Een initiatief van ECIO, De Nederlandsche Bank en Berenschot en een manier om het thema ‘Van de sprong een brug maken’ op de agenda te houden.
En waar kon dit beter plaatsvinden dan op de Brug in het kantoor van Berenschot? Tijdens een afwisselend en hybride programma bespraken we inspirerende voorbeelden van succesvolle samenwerkingen tussen onderwijs, werkgevers, overheidsinstanties en jongeren. Deze partijen vormen samen de sleutel tot een duurzame brug van onderwijs naar arbeidsmarkt.
Inclusievere arbeidsmarkt
Jeroen Geleverd, directieteamlid bij Berenschot (portefeuillehouder Inclusie en Diversiteit), startte de bijeenkomst met een inspirerend persoonlijk verhaal en de kijk en strategische keuzes die Berenschot maakt op arbeidstoeleiding voor jongeren met een ondersteuningsvraagstuk. Zoals de keus om aan het hr-team twee collega’s met een arbeidsbeperking toe te voegen.
Het inspiratiestokje werd overgenomen door Bart Hoex, manager hr bij Berenschot, die vertelde hoe je in het sollicitatieproces ruimte kunt bieden aan sollicitanten met een beperking. Onder andere door tijdens het gesprek de focus te leggen op wat de sollicitant te bieden heeft in plaats van op de beperking. Dat helpt om rustig te ontdekken wat je van elkaar nodig hebt om er een succes van te kunnen maken. Bart gaf drie praktijkvoorbeelden. Waarbij een van de voorbeelden ging over het stellen van de juiste vraag aan de jongere en daarin meedenken. De jongere bleek die vraag nodig te hebben om tot inzicht te komen wat hij werkelijk graag zou willen. Het leuke was dat deze jongere in ons netwerk wel werk vond dat past bij zijn competenties en interesse.
Anke van Rossum, consultant bij Berenschot, gaf een mooie presentatie over actuele ontwikkelingen en trends op de arbeidsmarkt en de kansen die er liggen voor de toekomst. We stellen steeds hogere eisen aan (mede)werk(ers) waardoor steeds minder mensen kunnen meedoen én tegelijkertijd hebben werkgevers steeds grotere moeite om personeel te vinden. Hoe ga je om met deze tegenstelling? Door zoveel mogelijk mensen te laten meedoen op de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld door inclusief werkgever te zijn. Maar ook door te experimenteren. Intensivering, recordkrapte en hybride werken zijn slechts drie van de zes onderwerpen die impact en kansen bieden aan de huidige arbeidsmarkt.
Duidelijk is dat diverse partijen al initiatieven nemen op het gebied van inclusie voor jongeren met een arbeidsbeperking. Het is dan de vraag hoe we elkaar kunnen helpen om zo veel mogelijk impact te hebben. Zo stelde Joris de Bie, consultant bij Berenschot: ‘Het is goed daarbij te kijken naar wat we al goed doen en wat er beter kan’. Een mooi bruggetje naar de inspirerende filmpjes gemaakt door de genomineerden voor de Bridge of Fame Award. Laura Metwally (ECIO) presenteerde dit onderdeel.
Bridge of Fame: samen bruggen bouwen
De Bridge of Fame biedt een podium voor inclusieve samenwerkingen met als doel om elkaar te inspireren en te laten zien hoe het wél kan. We zijn blij met alle inzendingen en initiatieven op dit vlak. Hiervan zijn deze drie finalisten genomineerd:
- HU: Studentsupportcenter
De Hogeschool Utrecht zet zich in om obstakels zo veel mogelijk weg te halen voor studenten met een beperking. Dat betekent kijken naar wat de knelpunten zijn en hoe je kunt zorgen dat die niet (meer) ontstaan. Naar filmpje
- Fontys Hogescholen: Career Jumpstart
Bij Fontys Hogescholen slaan ze met een loopbaancentrum voor afgestudeerden met een ondersteuningsbehoefte een brug tussen opleiding en werk. Daarbij kijken ze naar de student als geheel en bieden ze heel gerichte ondersteuning. Naar filmpje
- ROC Nijmegen-HAN-RU Nijmegen-UWV Werkbedrijf-WerkBedrijf Rijk van Nijmegen: Project Werklab
In deze regiobrede samenwerking werken partijen samen in het ondersteunen van kwetsbare studenten bij het vinden van een passende stage-, werk- of afstudeerplek. Zo bedienen ze in gezamenlijkheid de doelgroep. Naar filmpje
Plak geen banden maar ruim de punaises op. - Machil Deinum, beleidsmedewerker studeren+ HU
Benieuwd wie van de drie naar huis ging met de Award en de cheque van € 3.333,33? Dat antwoord laat nog even op zich wachten. Eerst gingen we met elkaar in gesprek over het oplossen van knelpunten.
Hoe kan het beter?
Er zijn mooie voorbeelden waarbij jongeren met een ondersteuningsbehoefte de stap naar regulier onderwijs, stage en werk met succes kunnen zetten. Toch blijven er ook nog veel kansen onbenut. Met andere woorden: de wil is er zeker, maar het lukt nog niet altijd. Waar gaat dit mis? Hoe kunnen we hier aanbod (jongere) en vraag (werkgever) beter aan elkaar matchen?
Met die vraag in het achterhoofd bespraken we aan verschillende tafels een case vanuit verschillende perspectieven. Hier kwamen de volgende tips uit:
Vanuit perspectief jongeren
- Bied scholieren aan de voorkant de juiste begeleiding en werk in het onderwijs aan zelfvertrouwen (dat begint al in het basisonderwijs). Het (helpen) opbouwen van zelfvertrouwen is cruciaal.
- Zet life coaches in voor iedereen, met of zonder beperking, daarmee kan de ‘stempel’ er af.
- Zie een sollicitant met een ondersteuningsbehoefte vooral als een werknemer, niet als iets bijzonders. De meesten weten wat ze nodig hebben om goed te functioneren en zullen dat in eigen tempo realiseren.
- Veel werkgevers zien beren op de weg bij het aannemen van mensen met een beperking. Ga daarom in gesprek met de kandidaat over wat er nodig is, vul het niet zelf in. Kijk ook naar soft skills bij het werven (competenties) in plaats naar alleen naar de harde (opleidings-/ervaringen)eisen. Zet als werkgever in op een open werving en denk goed na hoe je je vacature formuleert.
- Kijk anders naar ondersteuningsbehoefte, trek het breder. Iedereen heeft immers een handleiding.
- Veel jongeren zijn zich niet bewust van de impact van hun beperking op werk wanneer ze gaan werken.
Vanuit perspectief onderwijs
Belemmeringen:
- Maatwerk kost tijd en geld, iedereen doet het op zijn eigen manier.
- Het is soms lastig om draagvlak te creëren voor maatwerk.
- Het systeem is rigide en hokjes zijn moeilijk te doorbreken.
- Ook is er sprake van vooroordelen, stereotypering en discriminatie.
Kansen:
- Werkgevers hebben steeds meer aandacht voor diversiteit en inclusie. Daar kun je op inspelen.
- Voor werkgevers is een No Risk polis vaak een belangrijke voorwaarde. Hiervoor is het nodig om deze los te koppelen van Wajong of het wettelijk minimumloon.
- Ook zou het doelgroepregister breder gemaakt kunnen worden, zodat hoger opgeleiden met een ondersteuningsbehoefte hier ook onder kunnen vallen. Dit ligt vooral bij de overheid.
- Wat onderwijsinstellingen zelf kunnen doen is één op één coaching (zoals bij de HAN). Bij Fontys hebben ze online intervisie groepjes. Studenten kunnen dan met elkaar bespreken waar ze tegenaanlopen en leren van elkaar. In groepjes en online is minder intensief dan één op één begeleiding.
Wat helpt:
- Het delen van succesverhalen, dit kan op studiedagen maar ook op social media.
- Hoe persoonlijker het verhaal is, hoe meer het aanslaat. Zo kun je mensen inspireren om met dit onderwerp aan de slag te gaan.
- Er worden al meet and greets georganiseerd en ook de samenwerking met werkgevers en het UWV wordt opgezocht. Tijdens de meet and greet momenten zie je vaak al wat er nog ontbreekt aan sollicitatie- en presentatieskills, hier kun je dan in de begeleiding weer op inspelen.
Vanuit perspectief werkgevers
- De hoeveelheid regels levert belemmeringen op.
- Durf over de wettelijke kaders heen te kijken.
- Richt een centraal loket in waar de jongere de werkgever kan vinden en andersom.
- Richt je hr-team goed in professionaliseer.
- Geef plaats aan interne jobcoaching en buddyprojecten. Deel de goede voorbeelden in een netwerk.
- Onderwijs mag studenten bewuster maken op het feit dat een beperking wel aandacht mag hebben. Inclusieve loopbaanvaardigheden zijn nodig aan twee kanten. Positieve voorbeelden zijn nodig om uit de taboesfeer te komen.
Vanuit perspectief overheid
- Vanuit goede bedoelingen zijn er de afgelopen jaren veel maatregelen en regels bedacht voor de doelgroep. Dit zijn er echter zoveel geworden dat het inmiddels averechts begint te werken.
- Ook schieten sommige regels hun doel voorbij (bijvoorbeeld de wet banenafspraak). Er is behoefte aan meer ruimte voor maatwerk. En bovenal is er behoefte aan vertrouwen, zowel in het systeem als in de mens.
Online tafel (gemengde groep)
- Denk in termen van ‘vrienden’; breng het thema ‘inclusie’ terug naar vriendschappelijkheid in de organisatie.
- Deel succesverhalen via social media, dat werkt goed.
- Vergroot impact door er samen voor te gaan staan.
- Leren zonder belemmering is wat je de mensen gunt, innoveren met ondersteuningsmiddelen.
- De brug die nu al vrij lang open staat (stilstaande ontwikkeling en ervaring die niet opgedaan wordt), dichten (beeldspraak)
- De jobcoach moet de gehele persoon in ogenschouw nemen, niet alleen het vinden van de juiste baan of vervolgopleiding, er zijn veel variabelen die elkaar beïnvloeden en tot duurzame inzetbaarheid leiden.
- Kijk niet te smal.
- Er is een grote groep met een ondersteuningsbehoefte die niet in beeld zijn, blinde vlek, we kennen ze niet, of ze zien zichzelf niet als probleemgroep.
- Praat niet met de jongere over een stage of een baan, maar vraag in het gesprek waar ze enthousiast van worden, waar ze rijk van willen worden (sluit beter aan bij de doelgroep).
- ASML, ambassadeursprogramma: neurodiversiteit als paraplu waar zij zich verantwoordelijk voor willen maken, bredere insteek, geen aparte hokjes als bijvoorbeeld autisme, maar inclusieve groep die welkom is en begeleid wordt, deur open krijgen.
- Ga Onbeperkt aan de Slag slogan.
- Koppel een jongere met bijvoorbeeld een rolstoel die bij de VU gaat werken, direct aan een collega (vriend) die elk moment praktische barrières kan oplossen (iemand die de computer opstart, waar de ander dat niet kan, zijn vaak kleine praktische dingen als een duwtje geven, snelheid garanderen om van ene gebouw naar het andere te komen).
Online tafel (gemengde groep)
- Jongeren hebben behoefte aan kleine stapjes, Een Duwtje In de Rug, is toch iets anders dan heel ding optuigen of beleid uitdragen in de organisatie, hou het simpel en persoonlijk en menselijk vooral.
- Mik op de begeleiders, die er voor voelen, er hart voor hebben, voor de persoon: VRIEND.
- Bedrijven die bouwen aan een vriendelijkheidscultuur met oog voor degene die niet direct voldoet aan de oude normen en eisen.
- Geef jongere eerst een baan en ga daarna kijken welke ondersteuningsbehoefte de persoon heeft.
- Aannemen: zorg voor een versneld proces, breek de regels waar ze een snelle start onmogelijk maken.
- Stop met de doelgroep in hokjes te verdelen.
- Pas op voor teveel bemoeienis, voor anderen invullen wat ze nodig hebben omdat je denkt in oplossingen voor ervaren belemmeringen, zorg zo snel mogelijk voor eigenaarschap bij de jongere.
- Denk steeds in kansen.
- Start bij het in kaart brengen van organisaties die hier al verder in zijn en haak aan op dit al bestaande succes om het samen uit te bouwen, Dit geeft versnelling. Grootste probleem is de schaalgrootte waarop je mensen kan plaatsen of een stage of baan kan aanbieden, er staat een hele grote groep jongeren aan de zijlijn.
- Neem meer risico, laat je niet door de voorschriften van de regelgeving ontmoedigen, initieer eerst en vraag achteraf toestemming, laat successen zien.
- Je moet de deur naar bedrijven die mee willen gaan doen aan jongeren met een ondersteuningsbehoefte open zien te wrikken.
- Probeer mee te denken met de jongere in kwestie, dring jouw oplossing niet op, en toon je beschikbaar.
- Maatwerk op de persoon, zorg voor een win-win en duurzaam werk is het resultaat.
Welke handschoen pak jij op?
Tijdens de wrap-up bleek dat deze netwerkbijeenkomst al direct vruchten heeft afgeworpen. Een jongere die online aanwezig was, werd direct door twee bemiddelaars bediend om te zien en te onderzoeken waar en hoe de aanwezige jongere een stage zou kunnen vinden met hun hulp (boter bij de vis). Daarnaast gaf Berenschotconsultant Arne Wijnands aan dat hij zijn opdrachtgevers wil gaan ‘nudgen’ op dit onderwerp. Vanwege de uitloop was er niet afdoende tijd om meer op te halen. Dat kwam echter goed tijdens de borrel. Daar kwam namelijk nog een kennisdelingssessie tot stand onder de genomineerden met betrekking tot omgang Onderwijs en werkgevers. Maar ook gastlessen voor nieuwe hrm-studenten. Ingrid Beukman, hr-adviseur bij Berenschot, gaat deze onderwerpen verder ophalen en uitwerken en opvolgen met haar collega Vicky Schats.
Ter overbrugging naar de uitreiking vertelde Nicole Stolk, directeur resolutie en intern bedrijf De Nederlandsche Bank, vanuit de praktijk hoe er binnen haar organisatie wordt omgegaan met diversiteit en inclusie. Conclusie: Dat doe je samen en zeker weten dat je daarin dillema’s gaat tegenkomen.
Diversiteit moet je met je hoofd, hart en handen doen. – Nicole Stolk, De Nederlandsche Bank
Winnaars Bridge of Fame Award
Toen was het tijd voor de uitreiking van de award. De juryvoorzitter, Marian de Groot, hield het nog even spannend tijdens haar voorwoord waarin ze kort stilstond bij de prachtige inzendingen. Daarna maakte zij de winnaar bekend. Unaniem koos de jury voor het samenwerkingsverband ROC Nijmegen-HAN-RU Nijmegen-UWV Werkbedrijf-WerkBedrijf Rijk van Nijmegen als meest inspirerende voorbeeld van inclusieve arbeidsmarktoeleiding. Zij lieten de samenwerking tussen arbeidsmarkt, overheid en onderwijs voor én met studenten het meest terugkomen. Gefeliciteerd!
Met dank aan de jury die bestond uit: Martine Schuijer, Loes Bloo, Otwin van Dijk en Marian de Groot.
De prijs bestaat uit een driedelige brug, zijnde overheid, onderwijs en arbeidsmarkt die samen nodig zijn om de student er over heen te helpen! Dit cijfer drie komt ook terug in het gewonnen geldbedrag van € 3.333,33. De winnende partijen zullen dit gewonnen bedrag onder andere gaan inzetten om hun initiatieven te verduurzamen.
Inclusieve verbinders
Aan het einde van het event werden Linda Schlundt -Bodiem (ECIO) en Martin van Beek (DNB) door Ingrid Beukman (Berenschot) nog even op het podium geroepen. Samen met jurylid Marian de Groot zijn zij de initiatiefnemers van de oorsprong van alle samenwerking rondom inzet op jongeren. Een inzet die klein begon met een mooie bijeenkomst en nu uitgegroeid is tot een landelijk netwerk met een prachtige prijs voor mooie samenwerking. Dit met en voor studenten op weg naar de arbeidsmarkt!
Inclusief werkgeverschap is pas geslaagd wanneer je optimaal gebruik weet te maken van de meerwaarde van een diversiteit aan talenten bij verschillende mensen. - Ingrid Beukman, hr-adviseur Berenschot